PIES W RÓŻNYCH KULTURACH – STAROŻYTNY EGIPT I GRECJA

Oto druga część wpisu o wierzeniach dotyczących psa, tutaj odnajdziesz pierwszą część artykułu – WIERZENIA O PSIE.

Starożytny Egipt kojarzy nam się głównie z kotami, ale psy ceniono tam równie wysoko. Widać to w pozostawionych przez starożytnych Egipcjan dziełach sztuki. Psy chowano do grobu wraz ze swoimi właścicielami, a ich pochówki były godne arystokratów.

W starożytnym Egipcie jeden z bogów, Anubis, miał głowę szakala lub psa. Anubis był bogiem zmarłych – świadczy to o tym, że psa kojarzono ze śmiercią i życiem pozagrobowym. Psy często symbolizują podróż z krainy żywych do siedziby zmarłych. Ale w starożytnej ikonografii egipskiej istnieje więcej bóstw z psimi głowami, które strzegły świętych miejsc, nie tylko świata podziemnego. Pies w roli stróża przydawał się zarówno śmiertelnikom, jak i bogom.

Symbol psów jako bacznych i czujnych stworzeń występował także w mitologii greckiej. Najbardziej popularnym przykładem był Cerber – trójgłowy pies, który strzegł wejścia do świata umarłych. Natomiast Hekate, grecka bogini czarów, była przedstawiana w otoczeniu stada psów bojowych lub piekielnych. Podobnie jak Cerber, czasem przedstawiano ją z trzema głowami, z których jedna była głową psa (pozostałe dwie to głowa węża, konia lub kobiety).

W jednym z greckich mitów bogini tytanów, Rea, żona Kronosa, wysłała złotego psa, aby chronił małego Zeusa. Złoty pies, wraz z kozą Amalteją, opiekował się na Krecie małym Zeusem. Gdy Zeus dorósł, umieścił magicznego psa na nieboskłonie, tworząc konstelację Wielkiego Psa.

PIES W RÓŻNYCH KULTURACH – WIERZENIA SŁOWIAN

W średniowiecznej Polsce wierzono, że pies potrafi wyczuć zbliżające się nieszczęścia. Jeden z przesądów mówił o tym, że jeśli nocą usłyszy się przerywane szczekanie, oznacza to zbliżającą się śmierć. Zwiastunem czyjegoś odejścia z tego świata było też ciągłe wycie i szczekanie psa, który jednocześnie usiłował zbliżyć się do okna. Psi pysk skierowany ku ziemi oznaczał ogromne nieszczęście, a uniesiony do góry – pożar. Zgodnie z ówczesnymi przekonaniami aktywność tych zwierząt pomagała również przewidzieć zmiany pogody. Dla przykładu: jedzenie trawy lub długie drapanie się zapowiadało deszcz, a szczekanie z podniesioną głową lub chowanie się psa w kącie – nadchodzącą burzę.

W polskich wierzeniach ludowych, gdy dziecko było chwalone z jakiegoś powodu, mogło wtedy paść ofiarą złego uroku. Na szczęście istniał sposób, by uchronić dzieci przed złym zaklęciem: wystarczyło na koniec wypowiedzi dodać słowa „na psa urok”. Podobnie było w przypadku ochrony swoich latorośli przed chorobą. Wystarczyło wypowiedzieć zdanie: „Na psa urok, niech idzie na góry, na lasy, na dęby, na wszystko, tylko nie na dzieci”.

Jeden ze słowiańskich bogów, Simargł, przedstawiany był jako ptak z głową wilka lub skrzydlaty pies. Na Rusi znany był jako demon Paskudź. Pełnił bardzo istotną rolę w życiu społecznym i gospodarczym. Był opiekunem rodziny i zapewniał jej trwałość, przynosił także dobrobyt rolnikom. Postać tą często uwieczniano na rycinach, na których broniła drzewa życia.

PIES JAKO CELTYCKI SYMBOL

Psy gończe były wśród Celtów symbolem odwagi, honoru i niezwykłej lojalności. Związane były również z uzdrawianiem. Zawsze pomagały Celtom podczas polowań i w walce. Psy czczono do tego stopnia, że dla wojownika najlepszym komplementem było porównanie go do tego psa. Stanowiły także symbol szczęścia. Pojawiały się w wielu irlandzkich legendach. Najsłynniejsza z nich dotyczyła celtyckiego bohatera Cuchulainna, znanego jako Ogar Ulsteru. W mitologii walijskiej władca podziemi, Gwyn ap Nudd, eskortował dusze zmarłych do podziemnego świata, prowadząc sforę nadprzyrodzonych psów gończych.

Ogary celtyckie były postaciami opiekuńczymi i źródłem mocy uzdrawiających. Kojarzono je z bogami, boginiami i bohaterami. Wierzono, że ich ślina jest w stanie wyleczyć niektóre choroby.

PIES W INNYCH KULTURACH

W mitach nordyckich i germańskich psy przybierały złowrogą postać. Garm był piekielnym psem, strzegącym królestwa umarłych. Podczas ostatniej wielkiej bitwy Ragnarök zabił boga Tyra. W mitologii norweskiej przeciwnie – on sam został przez niego zabity.

Aborygeni australijscy napadali na nory dingo (przedstawicieli rodziny psowatych, którzy pojawili się na kontynencie ponad 8 tys. lat temu) w poszukiwaniu szczeniąt. Następnie je wychowywali i trzymali w swoich obozach. Jeszcze w XIX wieku kobiety aborygeńskie karmiły szczenięta dingo własną piersią. Gdy stawały się starsze, były ważnym źródłem ochrony i pożywienia dla ludzi. Ponadto posiadały umiejętność znajdowania zarówno naziemnych, jak i podziemnych źródeł wody. Ostatecznie dingo wracały na wolność – nigdy ich w pełni nie udomowiono.

POZOSTAŁE CIEKAWOSTKI

Odcisk nosa psa jest unikalny, podobnie jak odcisk palca człowieka.

Zmysł węchu psa jest znacznie silniejszy niż nasz, od 10 000 do 100 000 razy. Pies ma w nosie ponad 220 milionów receptorów węchowych, podczas gdy ludzie mają ich tylko ok. 5 milionów.

Wszystkie szczenięta rodzą się głuche – po urodzeniu nie są w pełni rozwinięte. Psy mają jednak w uchu dwa razy więcej mięśni niż ludzie, a ich zmysł słuchu jest ponad 10 razy dokładniejszy niż człowieka.

CYTATY I POWIEDZENIA

Psy mają bezgraniczny entuzjazm, ale nie mają poczucia wstydu. Powinienem mieć psa jako życiowego trenera. – Moby

Jeśli weźmiesz głodującego psa i uczynisz go zamożnym, nie ugryzie cię. To jest zasadnicza różnica między psem a człowiekiem. – Mark Twain

Przysłowia polskie:

• Im pies mniej szczeka, tym bardziej gryzie.
• Lepszy pies, choć szczeka, od złego człowieka.
• Ni to pies, ni wydra.
• Tu leży pies pogrzebany.
• Strzeż się psa milczącego i spokojnej wody.

Jeśli marzysz o psim talizmanie, to zajrzyj do zakładki PIES

Chcesz poznać znaczenie innych Zwierząt Mocy?

To wskocz na mój INSTAGRAM, odnajdziesz tam cykl oznaczony #mocnyzwierz i poznasz, symbolikę, dawne wierzenia i ciekawostki o różnych zwierzętach z całego świata! Klik do Insta – KLIK.