Smok w wierzeniach różnych kultur cz.2

SMOK W RÓŻNYCH KULTURACH – EUROPA ZACHODNIA, SKANDYNAWIA

Link do pierwszej części artykułu – SMOK W WIERZENIACH RÓŻNYCH KULTUR CZ. 1

• W europejskim folklorze smok jest istotą wężową z dwoma parami nóg jaszczurki i skrzydłami nietoperza wyrastającymi z grzbietu. Istota podobna do smoka bez przednich nóg jest znana jako wiwerna. Smoka kojarzono w Europie głównie negatywnie.

• Jako symbol pozytywnych wartości w Europie Zachodniej funkcjonował na Wyspach Brytyjskich, gdzie według legend widniał na proporcach bojowych Brytów i Sasów, a sam król Artur był nazywany Najwyższym Smokiem, zaś wiwerna stała się symbolem władcy.

• W mitologii germańskiej i skandynawskiej smoki należą do świata podziemi i utożsamia się je ze strażnikami skarbów. W legendzie o Sigurdzie Fafnir zabił własnego ojca, aby zdobyć skarb Andvariego. Za swój czyn Fafnir zamienia się w smoka, aby pilnować skarbu.
• Wierzono, że krew smoka miała właściwości magiczne. Na przykład w mitologii germańskiej, pozwoliła ona Zygfrydowi zrozumieć język Leśnego Ptaka.

POZOSTAŁE KRAJE EUROPEJSKIE

• Popularna legenda europejska o smokach to „Święty Jerzy i smok”, w którym dzielny rycerz pokonuje smoka trzymającego w niewoli księżniczkę. Ta legenda może być schrystianizowaną wersją mitu Perseusza lub konnego frygijskiego boga Sabaziosa, który pokonał chtonicznego węża, ale jego pochodzenie jest niejasne. Możliwe, że legendy smoków z północno-zachodniej Europy są przynajmniej częściowo inspirowane wcześniejszymi opowieściami z Cesarstwa Rzymskiego lub Sarmatów i pokrewnych kultur na północ od Morza Czarnego.

• Podobnie jak większość smoków, kataloński smok jest ogromnym wężem z dwoma, czterema lub czasem jedną parą skrzydeł. Podobnie jak w wielu innych częściach świata, głowa smoka może przypominać głowę innego zwierzęcia, na przykład lwa lub byka.

• W mitologii portugalskiej koka jest samicą smoka, która walczy ze Świętym Jerzym w święto Bożego Ciała. Walka ma znaczenie symboliczne. Jeżeli koka pokonuje Świętego Jerzego – plony będą złe, nastąpi głód i śmierć. Gdy natomiast święty Jerzy pokonuje kokę, odcina jej język i uszy, zapowiada to pomyślność i oznacza, że plony będą obfite.

• Według mitologii greckiej smoki często były strażnikami jakiegoś wielkiego skarbu, a historie o zabijających smoki bohaterach, takich jak Apollo, Kadmus i Perseusz, wciąż są szeroko znane.

• Jednym z najsłynniejszych smoków włoskiego folkloru jest Thyrus – wiwerna, która oblegała Terni w średniowieczu. Pewnego dnia młody i odważny rycerz, zmęczony obserwowaniem śmierci swoich współobywateli i wyludniania Terni, stanął twarzą w twarz z bestią i zabił ją. Od tego dnia miasto przyjęło wizerunek smoka jako swój herb. Potwierdza to również łaciński napis, który stoi pod sztandarem miasta: „Thyrus et amnis dederunt signa Teramnis” co można przetłumaczyć jako: “Thyrus i rzeka przekazały swoje insygnia miastu Terni”.

WIERZENIA SŁOWIAN o smokach

• Smoki z mitologii słowiańskiej przedstawiano w różny sposób. Na przykład w mitologii bułgarskiej występowały smoki płci męskiej lub żeńskiej, a każda płeć miała inny pogląd na ludzkość. Samicę i samca często postrzegano jako siostrę i brata reprezentujących różne siły wpływające na rolnictwo. Samica smoka reprezentowała surową pogodę i była niszczycielem plonów. Nienawidziła ludzkości i była w niekończącym się konflikcie ze swoim bratem. Samiec smoka kochał ludzi i chronił ich plony przed zniszczeniem.

• W wierzeniach bułgarskich, rosyjskich, białoruskich, ukraińskich, bośniackich i serbskich smok był na ogół złą, czworonożną bestią z nielicznymi cechami pozytywnymi. Liczba głów smoka wahała się od jednej do siedmiu, a czasem nawet więcej. Głowy odrastały, jeśli zostały odcięte, chyba że szyja smoka została „potraktowana” ogniem. Krew smoka była tak trująca, że ​​sama Ziemia odmówiła jej wchłonięcia.

• Ażdacha – w wierzeniach Słowian bałkańskich był to złowrogi smokokształtny duch powietrzny; lokalna nazwa ogólnosłowiańskiego żmija. Wiara w ażdachy występowała również na Ukrainie.

SMOK W POLSKICH WIERZENIACH

• W średniowiecznej Polsce rozróżniano kilka gatunków smoków. Najmniejszym była amphitera, przypominająca węża ze skrzydłami. Również worm przypominał węża, nie posiadał bowiem ani nóg, ani skrzydeł, jednak miał on gigantyczne rozmiary. Worm w języku niemieckim był nazywany wurm, a w słowiańskim – żmij. Amphisbena posiadała dwie głowy na końcach wężowatego ciała, wyvern był to z kolei uskrzydlony i dwunogi smok o długim i wijącym się ogonie. Jednak najpopularniejszy na tych obszarach był smok z czterema nogami i parą skrzydeł, który ział płomieniami.

• Smok, jako symbol wartości pozytywnych został zaakceptowany w Polsce tylko przez książąt czerskich. Najpierw jako herb osobisty Trojdena I, później jako herb Księstwa Czerskiego, następnie pojawia się na pieczęciach Siemowita III, Kazimierza I, jak i ostatniego z Piastów mazowieckich Janusza III. Smok pojawia się także na monetach bitych przez książąt czerskich.

• Najbardziej znanym polskim smokiem jest Smok Wawelski lub Smok Wzgórza Wawelskiego. Według legendy terroryzował on starożytny Kraków i żył w jaskiniach na brzegu Wisły pod Wawelem. Został zabity przez chłopca, który ofiarował mu owczą skórę wypełnioną siarką i smołą. Po pożarciu smok stał się tak spragniony, że w końcu wybuchł po wypiciu zbyt dużej ilości wody. Metalowa rzeźba Smoka Wawelskiego to znana atrakcja turystyczna Krakowa. Smok wawelski pojawia się również na wielu przedmiotach krakowskich towarów turystycznych.

• Inne smocze stworzenia w polskim folklorze to bazyliszek zamieszkujący warszawskie piwnice i Wąż Król z ludowych legend.

Jeśli marzysz o smoczym talizmanie, to zajrzyj do zakładki SMOK

Chcesz poznać znaczenie innych Zwierząt Mocy?

To wskocz na mój INSTAGRAM. Odnajdziesz tam cykl oznaczony #mocnyzwierz i poznasz, symbolikę, dawne wierzenia i ciekawostki o różnych zwierzętach z całego świata! Klik do Insta – KLIK.